.jpg)
ភ្ញៀវទេសចរកំពុងទស្សនានៅប្រាសាទព្រះវិហារនាពេលកន្លងមក។ ហេង ជីវ័ន
ភ្នំពេញៈ លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន បានចេញសារអបអរសាទរខួប ១២ ឆ្នាំ ដែលអង្គការយូណេស្កូដាក់បញ្ចូលប្រាសាទព្រះវិហារទៅក្នុងបញ្ជីបេតិកភណ្ឌពិភពលោកកាលពីឆ្នាំ ២០០៨ ដោយលោកចាត់ទុកវាជាប្រវត្តិសាស្ត្រថ្មីមួយ បន្ទាប់ពីកម្ពុជាឈ្នះក្តីលើប្រទេសថៃក្នុងសំណុំរឿងប្រាសាទព្រះវិហារក្នុងឆ្នាំ ១៩៦២។
លោក ហ៊ុន សែន សរសេរនៅលើទំព័រហ្វេសប៊ុកកាលពីថ្ងៃអង្គារថា៖ «ថ្ងៃទី ៧ ខែ កក្កដា ឆ្នាំ ២០២០ នេះជាខួប ១២ ឆ្នាំនៃការដាក់បញ្ចូលប្រាសាទព្រះវិហារក្នុងបញ្ជីបេតិកភណ្ឌពិភពលោក។ ព្រឹត្តិការណ៍ដែលកើតឡើងកាលពីថ្ងៃទី ៧ ខែកក្កដា ឆ្នាំ ២០០៨ ត្រូវបានចាត់ទុកជាព្រឹត្តិការណ៍ប្រវត្តិសាស្ត្រថ្មីមួយ បើគិតចាប់តាំងពីកម្ពុជាទទួលបានប្រាសាទដ៏ពិសិដ្ឋមួយនេះ ក្រោយឈ្នះក្តីលើប្រទេសថៃនៅតុលាការអន្តរជាតិក្រុងឡាអេនាថ្ងៃទី ១៥ ខែមិថុនា ឆ្នាំ ១៩៦២»។
លោកសរសេរថា ប្រាសាទព្រះវិហារគឺប្រាសាទដ៏ពិសិដ្ឋរបស់កម្ពុជាដែលស្ថិតនៅលើភ្នំដងរែក ហើយត្រូវបានចុះបញ្ជីជាសម្បត្តិបេតិកភណ្ឌពិភពលោកនាកិច្ចប្រជុំទី ៣២ របស់គណៈកម្មាធិការបេតិកភណ្ឌពិភពលោករបស់អង្គការយូណេស្កូកាលពីថ្ងៃទី ៧ ខែកក្កដា ឆ្នាំ ២០០៨ នៅទីក្រុងកេបិច ប្រទេសកាណាដា។
លោក សំបូរ ម៉ាណារ៉ា សាស្ត្រាចារ្យប្រវត្តិសាស្ត្របានប្រាប់ភ្នំពេញប៉ុស្តិ៍កាលពីថ្ងៃអង្គារថា នេះគឺជាចំណុចសំខាន់មួយដែលថ្នាក់ដឹកនាំប្រទេសកម្ពុជាយកចិត្តទុកដាក់គិតអំពីតម្លៃបេតិកភណ្ឌជាតិ និងបេតិកភណ្ឌអន្តរជាតិ។ ការយកចិត្តទុកដាក់គិតអំពីតម្លៃនៃប្រាសាទព្រះវិហារគឺជាតម្លៃមួយដែលកើតឡើងនៅក្នុងសម័យកាលចាប់តាំងពីអង្គររីកចម្រើននៅក្នុងអំឡុងសតវត្សរ៍ទី ៩ មកទល់សតវត្សរ៍ទី ១៤។
តំបន់ប្រាសាទព្រះវិហារត្រូវបានពង្រីកសក្តានុពលចាប់តាំងពីព្រះបាទយសោវរ្ម័នទី ១ (ស្តេចដែលបានស្ថាបនាទីក្រុងយសោធរបុរៈ) រហូតមកដល់ព្រះបាទជ័យវរ្ម័នទី ៧ ផងដែរ។ ការអបអរសាទរនេះគឺជាការអបអរសាទរស្នាដៃ និងស្នាព្រះហស្តរបស់បុព្វការីជនខ្មែរ និងការអបអរសាទរចំពោះការប្រឹងប្រែងរបស់បុព្វការីជននៃសម័យទំនើបរបស់កម្ពុជាដែលបានប្រឹងប្រែងទាមទារ និងបង្កើតឱ្យទៅជាការដឹងឮ និងការយល់ពីសំណាក់អន្តរជាតិយ៉ាងខ្ទរខ្ទារកាលពី ១២ ឆ្នាំមុន។
លោក ម៉ាណារ៉ា ថ្លែងថា៖ «បើយើងនិយាយអំពីតម្លៃនៃ ១២ ឆ្នាំមុននេះគឺជាតម្លៃបច្ចុប្បន្នភាពនៃប្រវត្តិសាស្ត្ររបស់យើងក្នុងពេលដែលយើងទាំងអស់គ្នាបានទទួលតម្លៃមកវិញក្នុងការសម្របសម្រួលជាមួយនឹងប្រទេសជិតខាងយើង ពោលគឺប្រទេសថៃឡង់។ អ៊ីចឹងយើងទទួលបានអបអរសាទរនេះគឺជាការបង្ហាញនូវការលើកកម្ពស់កិត្តិយសជាតិ»។
អង្គការយូណេស្កូប្រចាំកម្ពុជាបានបញ្ជាក់ក្នុងអត្ថបទដែលបានផ្សព្វផ្សាយតាមគេហទំព័រកាលពីថ្ងៃទី ៦ ខែកក្កដាបានឲ្យដឹងថា អាជ្ញាធរជាតិព្រះវិហារនៃក្រសួងវប្បធម៌ និងវិចិត្រសិល្បៈបានខិតខំប្រឹងប្រែងថែរក្សាការពារនូវតម្លៃ និងភាពត្រឹមត្រូវតាមច្បាប់នៃប្រាសាទជាប្រវត្តិសាស្ត្រដ៏លេចធ្លោ ខណៈដែលជំរុញឱ្យសហគមន៍អន្តរជាតិបន្តផ្តល់ជំនួយដើម្បីថែរក្សាតម្លៃប្រាសាទនេះ ដែលបុព្វបុរសបានបន្សល់ទុកឱ្យរហូតមកដល់សព្វថ្ងៃនេះ។
អង្គការនេះថា៖ «ដើម្បីអភិរក្សតំបន់ប្រាសាទព្រះវិហារនេះ អង្គការយូណេស្កូបាននិងកំពុងជួយរដ្ឋាភិបាលក្នុងការរៀបចំគណៈកម្មការសម្របសម្រួលអន្តរជាតិដើម្បីអភិរក្ស និងលើកតម្លៃរមណីយដ្ឋានប្រាសាទព្រះវិហារ ដោយអនុវត្តតាមគំរូនៃការគ្រប់គ្រងរមណីយដ្ឋានអង្គរ បេតិកភណ្ឌពិភពលោក។ យូណេស្កូបាននិងកំពុងជួយអាជ្ញាធរជាតិព្រះវិហារក្នុងការការពារបូរណភាពទីតាំងបុរាណវិទ្យា និងភាពត្រឹមត្រូវនៃប្រាសាទប្រវត្តិសាស្ត្រស្របតាមគោលការណ៍នៃគោលដៅអភិវឌ្ឍន៍ប្រកបដោយចីរភាព»៕
