.jpg)
គំរូរូបិយប័ណ្ណ Crypto ដែលមានវត្តមាននៅប្រទេសផ្សេងៗ។ រូបថត សហការី
ប្រជាជនកម្ពុជាដែលមានចំណាប់អារម្មណ៍ក្នុងការប្រើប្រាស់ Bitcoin និងរូបិយប័ណ្ណឌីជីថលផ្សេងៗកំពុងតែជំរុញឲ្យមានការអភិវឌ្ឍ និងការអនុវត្តទូលំទូលាយនៃរូបិយប័ណ្ណប្រភេទថ្មីនេះ បើទោះបីជារដ្ឋាភិបាល និងធនាគារជាតិព្យាយាមរារាំងចរាចរណ៍នៃរូបិយប័ណ្ណ Crypto ដោយនៅក្នុងពេលតែមួយនេះស្ថាប័នទាំងអស់នោះគាំទ្របច្ចេកវិទ្យាដែលបង្កើតប្រភេទរូបិយបណ្ណនេះឡើង។
លោក In Mean (អ៊ិន មាន) បិតាស្ថាបនិកនៃមូលនិធិ Khmer Crypto (Khmer Crypto Foundation) ជាសមាគមក្នុងស្រុកមួយដែលមានការវិនិយោគទុនពីវិនិយោគិនរូបិយប័ណ្ណ Crypto និងអ្នកចង់ប្រឡូកចូលក្នុងចរាចរណ៍រូបិយប័ណ្ណ Crypto ជាង ១០០ នាក់បានមានប្រសាសន៍ថា លោកចាំបាច់ត្រូវតែធ្វើអ្វីៗឲ្យមានការប្រុងប្រយ័ត្នខ្ពស់បំផុតពីព្រោះភាពស្របច្បាប់នៃរូបិយប័ណ្ណ Crypto នៅប្រទេសកម្ពុជាគឺមិនទាន់មានភាពច្បាស់លាស់នៅឡើយ។
រដ្ឋាភិបាលបានបដិសេធទទួលស្គាល់រូបិយប័ណ្ណ Crypto ជាផ្លូវការហើយបានចាត់វិធានការដើម្បីរារាំងប្រជាជនកម្ពុជាមិនឲ្យធ្វើការដោះដូរកាក់ឌីជីថលវិមជ្ឈការដូចជា bitcoin ethereum និង litecoin ជាដើម។ យ៉ាងណាមិញរដ្ឋាភិបាលមិនទាន់បានចេញច្បាប់ដែលកំណត់ថា ការកាន់កាប់ រូបិយប័ណ្ណ Crypto គឺជារឿងខុសច្បាប់នៅឡើយទេ។
គណៈកម្មការមូលបត្រកម្ពុជា (SECC) បានព្រមានប្រជាពលរដ្ឋឲ្យប្រុងប្រយ័ត្នចំពោះហានិភ័យពាក់ព័ន្ធនឹងការជួញដូរ ឬការវិនិយោគទៅលើរូបិយបណ្ណ Crypto ក្នុងករណីគ្មានក្របខ័ណ្ឌច្បាប់ត្រឹមត្រូវ។ ធនាគារជាតិនៃកម្ពុជា (NBC) បានប្រកាន់ខ្ជាប់ជំហររឹងមាំដោយការចេញសេចក្តីបង្គាប់ក្នុងខែធ្នូដែលហាមឃាត់ធនាគារ និងគ្រឹះស្ថានមីក្រូហិរញ្ញវត្ថុទាំងអស់ពីការជួញដូរ ឬផ្សព្វផ្សាយរូបិយប័ណ្ណ Crypto។ ជាលទ្ធផលគ្រឹះស្ថានហិរញ្ញវត្ថុជាច្រើនបានរារាំងអតិថិជនមិនឲ្យប្រើប្រាស់គណនីរបស់ពួកគេដើម្បីទិញ ឬលក់កាក់ឌីជីថល ឬថូខឹន (tokens) នោះទេ។
លោក មាន បានមានប្រសាសន៍ថា៖ «វានៅមិនទាន់ច្បាស់នៅឡើយទេថា ការគ្រប់គ្រងរូបិយបណ្ណ Crypto នៅប្រទេសកម្ពុជាជាកាតព្វកិច្ចរបស់អ្នកណា។ ភារកិច្ចនេះអាចធ្លាក់ទៅលើ NBC ឬ SECC ប៉ុន្តែវាមិនច្បាស់នៅឡើយទេថា តើអ្នកណាជាអ្នកកាន់ឲ្យប្រាកដនោះ»។
លោកបន្តថា សូម្បីតែគម្រោង KHCoin របស់លោកដែលបានចាប់ដំណើរការនៅខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ ២០១៧ ជារូបិយបណ្ណ Crypto ដំបូងគេដែលបានអភិវឌ្ឍនៅកម្ពុជាបានធ្លាក់ចូលក្នុងដែនច្បាប់ដែលនៅមិនមានភាពច្បាស់លាស់នៅឡើយ ថាស្របច្បាប់ ឬមិនស្របដែលកត្តានេះបានរារាំងការចម្រាញ់យកប្រាក់ចំណេញពី KHCoin។
លោកបានលើកឡើងថា៖ «ខ្ញុំឲ្យកាក់ទៅកាន់មនុស្សហើយខ្ញុំតែងតែប្រាប់ប្រជាជនថា វាគ្មានតម្លៃអ្វីទេ គឺអ្វីៗទាំងអស់ផ្អែកលើការយល់ឃើញ»។ លោកបានបន្តថា គម្រោង KHCoin មានគោលបំណងក្នុងការធ្វើជាឧបករណ៍អប់រំ និងមិនមែនជាទ្រព្យសកម្មសម្រាប់វិនិយោគទេ។
លោក មាន បានបង្កើតកាបូបឌីជីថលសម្រាប់ KHCoin ក៏ដូចជាវេទិកាដោះដូរកាក់ឌីជីថលនេះក្នុងស្រុកមួយ ដើម្បីអនុញ្ញាតឲ្យប្រជាជនកម្ពុជាប្រហែល ៥,០០០ នាក់ដែលកាន់ KHCoin ធ្វើការដោះដូរយក bitcoin ឬ altcoin។
ទោះជាយ៉ាងណាក៏ដោយការជួញដូរនេះកំពុងតែស្ថិតនៅក្នុងការសាកល្បងដំណាក់កាលបេតា (មិនប្រាកដ) អស់រយៈពេលជាច្រើនខែ ហើយកំពុងរង់ចាំក្របខណ្ឌគតិយុត្តិច្បាស់លាស់មួយស្តីពីប្រតិបតិ្តការរូបិយប័ណ្ណ Crypto ដែលនឹងអនុញ្ញាតឲ្យការដោះដូររូបិយបណ្ណនេះដំណើរការដោយស្របច្បាប់។
លោកបានសារភាពថា៖ «ខ្ញុំមានបញ្ហាក្នុងការស្ថាបនាវេទិកាជួញដូរឌីជីថលរបស់ខ្ញុំ។ ខ្ញុំបានប្រើប្រាស់ប្រាក់ផ្ទាល់ខ្លួនរបស់ខ្ញុំហើយបានខាតបង់រាប់ពាន់ដុល្លារដល់ពួក Hacker ប៉ុន្តែខ្ញុំចង់បន្តប្រឡូកក្នុងវិស័យនេះ ព្រោះខ្ញុំគិតថា វាមានសារៈសំខាន់សម្រាប់កម្ពុជាក្នុងការបង្ហាញទៅកាន់ពិភពលោកថា ប្រទេសកម្ពុជាក៏អាចមានរូបិយបណ្ណ Crypto ប្រចាំប្រទេសដែរ»។
ខណៈពេលដែលលោកសង្កត់ធ្ងន់ថាលោកមិនគាំទ្រការវិនិយោគដោយប្រថុយប្រថានក្នុង KHCoin នោះទេ លោក មាន បានសារភាពថា លោកចង់ឃើញតម្លៃរបស់ KHCoin កើនឡើងហើយនៅពេលដែលវាមានតម្លៃខ្ពស់លោកចង់ឲ្យពិភពលោកដឹងថា នេះជាផលិតផលរបស់ប្រទេសកម្ពុជា។
លោកបាននិយាយថាមនុស្សកំពុងជួញដូរ KHCoin ជារៀងរាល់ថ្ងៃ ប៉ុន្តែលោកបានផ្តល់ដំបូន្មានដល់ពួកគេថា «កុំឲ្យទិញកាក់ច្រើនជាង ១០ ដុល្លារ» ដែលនេះជាតម្លៃគុណ ១០០០ លើសពីតម្លៃសព្វថ្ងៃ។
ការចូលមកដល់នៃ Entapay
KHCoin មិនមែនជារូបិយប័ណ្ណ Crypto តែមួយគត់ដែលត្រូវបានគេចាត់ទុកថាជាកាក់កម្ពុជានោះទេ។
Entapay ជារូបិយប័ណ្ណ Crypto ដែលស្ថាបនិក និងអ្នកផ្តល់មូលនិធិមានមូលដ្ឋាននៅប្រទេសចិនបានធ្វើឲ្យមានការភ្ញាក់ផ្អើលយ៉ាងខ្លាំងនៅពេលដែលមានការប្រកាសតាមរយៈសហគមន៍ Crypto អន្តរជាតិកាលពីដើមខែនេះថាក្រុមហ៊ុននឹងបើកដំណើរការនៅកម្ពុជានៅក្នុងកិច្ចប្រជុំកំពូលអាស៊ានស្តីពី Blockchain មួយនៅក្នុងរាជធានីភ្នំពេញ ដែលហាក់ដូចជាមានការគាំទ្រពីរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា។
សេចក្តីប្រកាសព័ត៌មានចេញផ្សាយកាលពីថ្ងៃទី ២ ខែមីនាបានណែនាំពីគម្រោង Entapay និងមានចំណងជើងថា «ប្រទេសកម្ពុជាអាចនឹងអនុម័តរូបិយប័ណ្ណ Crypto ស្របច្បាប់របស់ខ្លួនបន្ទាប់ពីប្រទេសវ៉េណេស៊ុយអេឡា» បានបញ្ឆេះប្រព័ន្ធព័ត៌មានជាច្រើនរាយការណ៍ខុសថា រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាកំពុងតែត្រៀមខ្លួនបញ្ចេញរូបិយប័ណ្ណ Crypto ជាតិស្រដៀងទៅនឹងរូបិយប័ណ្ណ Petro របស់វ៉េណេស៊ុយអេឡាដែរ។
សេចក្តីប្រកាសព័ត៌មានបានប្រកាសថា៖ «បន្ទាប់ពីការនាំមុខរបស់វេណេស៊ុយអេឡា ប្រទេសដទៃទៀតកំពុងព្យាយាមអនុម័តរូបិយមាត្រានៃការការដោះដូររូបិយប័ណ្ណឌីជីថលស្របច្បាប់រួមទាំងប្រទេសកម្ពុជាផងដែរ»។ សេចក្តីប្រកាសព័ត៌មានក៏បានបន្ថែមថា ប្រព័ន្ធទូទាត់ប្រាក់ Blockchain របស់ Entapay ក៏មាន «សក្តានុពលក្នុងការជំនួស VISA ក្នុងនាមជាមធ្យោបាយទូទាត់ប្រាក់ដែលមានភាពពេញនិយមបំផុត»។
លោក Richard Lee ប្រធានផ្នែកទំនាក់ទំនងសាធារណៈនៃ Entapay បានបង្ហាញនូវភាពស្ទាក់ស្ទើរនៃមតិបន្តិចបន្តួចនៅពេលដែលលោកត្រូវបានគេស្នើសុំឲ្យធ្វើសុពលកម្ម។
លោកបានមានប្រសាសន៍ថា៖ «យើងមិនដែលនិយាយថា យើងមានការគាំទ្រជាផ្លូវការពីរដ្ឋាភិបាលតែម្តងណាទេ។ យើងគ្រាន់តែនិយាយថា យើងមានការគាំទ្ររបស់ពួកគេ»។
ការបើកដំណើរការរបស់ក្រុមហ៊ុន Entapay នៅថ្ងៃទី ៧ ខែមីនាត្រូវបានធ្វើឡើងស្របគ្នាជាមួយនឹងការសម្ពោធនៃសមាគមអភិវឌ្ឍន៍ឧស្សាហកម្ម Blockchain កម្ពុជា (CBIDA) ដែលជាក្រុមហ៊ុនឧស្សាហកម្មឯកជនមួយដែលកកើតឡើងដោយអ្នកផ្សព្វផ្សាយ Blockchain ជនជាតិចិន ហើយមានបំណងក្នុងការក្លាយជា «មជ្ឈមណ្ឌលតែមួយគត់សម្រាប់រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា ដើម្បីទទួលបានសេវា blockchain»។
លោក Weibin Deng ជាប្រធាននៃ CBIDA បាននិយាយថា Entapay គឺជាគម្រោងដំបូង និងគម្រោងតែមួយគត់របស់សមាគមខ្លួន។ លោកបន្តថា Entapay មានការគាំទ្រពីរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា ទោះបីជាវាមិនទាន់បានទទួលអាជ្ញាប័ណ្ណពីស្ថាប័នរដ្ឋាភិបាលផ្លូវការណាមួយក៏ដោយ។
លោកបានមានប្រសាសន៍តាមរយៈអ្នកបកប្រែថា៖ «យើងចង់គាំទ្រដល់ការប្រើប្រាស់បច្ចេកវិទ្យា blockchain ហើយ CBIDA គឺមានសមត្ថភាព និងស្ថិតនៅក្នុងកាលៈទេសៈត្រឹមត្រូវក្នុងការបង្កើនការប្រើប្រាស់បច្ចេកទេសនេះ»។ «យើងមិនមានអាជ្ញាប័ណ្ណហិរញ្ញវត្ថុសម្រាប់ក្រុមហ៊ុន Entapay នៅឡើយទេ ប៉ុន្តែយើងនឹងទទួលបានក្នុងពេលឆាប់ៗនេះហើយប្រហែលជានៅខែឧសភាខាងមុខនេះ»។
លោកបានបន្ថែមថាក្រុមហ៊ុនមិនទាន់បានទាក់ទងជាមួយ NBC ឬ SECC ឬមួយក៏ក្រសួងពាណិជ្ជកម្ម ក្រសួងសេដ្ឋកិច្ច និងហិរញ្ញវត្ថុ ដើម្បីបន្តដំណើរការដាក់ពាក្យសុំនោះទេ។
តែទាំងនេះមិនបានធ្វើឲ្យមានការបង្អាក់ផែនការដើម្បីរៀបចំការប្រគល់កាក់ជាលើកដំបូង (ICO) សម្រាប់ថូខឹន Entapay ដោយមានគេហទំព័រផ្សាយផ្ទាល់ដែលកំពុងតែរាប់ថយក្រោយរហូតដល់ថ្ងៃលក់ថូខឹនជាលើកដំបូងនៅថ្ងៃទី ៣១ ខែមីនាខាងមុខនេះ។ ការលក់ជាមុនបានចាប់ផ្តើមហើយដោយបានណែនាំវិនិយោគិនឲ្យដាក់ប្រាក់ ethereum នៅក្នុងវេបសាយ Entapay ដើម្បីទទួលបានវិញ្ញាបនបត្រ Enta Diamond ដែលអាចប្រើប្រាស់បានដើម្បីទិញថូខឹន Entapay។
ប្រទេសចិនបានហាមឃាត់មិនឲ្យមាន ICOs កាលពីខែកញ្ញាឆ្នាំ ២០១៧ បន្ទាប់ពីធនាគារកណ្តាលរបស់ខ្លួនបានចេញសេចក្តីថ្លែងការណ៍យ៉ាងមុតមាំមួយដែលដាក់នាមការលក់ថូខឹនថាជា «អំពើខុសច្បាប់ និងបង្កការរំខានដល់ស្ថិរភាពសេដ្ឋកិច្ច និងហិរញ្ញវត្ថុ»។ ការហាមឃាត់នេះបានបង្ខំឲ្យអ្នកអភិវឌ្ឍន៍រូបិយប័ណ្ណ Crypto ចិនស្វែងរកកន្លែងសុវត្ថិភាពនៅក្រៅប្រទេសដែលប្រហែលជាហេតុផលមួយដែលនាំឲ្យ Entapay មកជ្រើសរើសបើកដំណើរការនៅប្រទេសកម្ពុជា។
ការតភ្ជាប់ប្លុកនីមួយៗ
Blockchain គឺជាបច្ចេកវិទ្យាមូលដ្ឋាននៅពីក្រោយ bitcoin និងរូបិយប័ណ្ណ Crypto ដទៃទៀត។ វាដំណើរការក្នុងទម្រង់ជាបញ្ជីចំណាយចំណូលឌីជីថលផ្សព្វផ្សាយដែលតាមដានការជួញដូររវាងភាគីទាំងពីរនៅក្នុងបញ្ជីនៃកំណត់ត្រាដែលហៅថា ប្លុក (Block) ។ ប្លុកនៃប្រតិបត្តិការថ្មីនីមួយៗត្រូវបានភ្ជាប់ជាមួយនឹងប្លុកមុន និងត្រូវបានធានាសុវត្ថិភាពដោយការប្រើ cryptography ហើយបង្កើតជាខ្សែសង្វាក់នៃការកត់ត្រា។
ខណៈពេលដែលបច្ចេកវិទ្យា blockchain មិនត្រូវបានស្វាគមន៍នៅកម្ពុជា ដោយមាន NBC អនុវត្តគម្រោង Blockchain ឯកជនមួយដើម្បីសម្រួលដំណើរការផ្ទៃក្នុងរបស់ខ្លួន រីឯគម្រោង Blockchain សាធារណៈជាទូទៅប្រើប្រាស់កាក់ដើម ឬថូខឹនដើម្បីផ្តល់រង្វាន់ដល់អ្នករុករកដែលធានាសុវត្ថិភាពបណ្តាញ និងដំណើរការរាល់ប្រតិបត្តិការទាំងអស់។
អ្នកអភិវឌ្ឍន៍ Blockchain នៅកម្ពុជាដែលត្រូវបានរារាំងមិនឲ្យផ្តល់រង្វាន់ដល់អ្នករុករកជាមួយរូបិយប័ណ្ណ Crypto កំពុងតែស្វែងរកវិធីជំនួស ដើម្បីរក្សាបណ្តាញរបស់ពួកគេឲ្យមានសុវត្ថិភាព និងដំណើរការបន្តទៅមុខទៀត។
លោក Rithy Thul ដែលជាសហគ្រិនបច្ចេកវិទ្យានៅកម្ពុជាបាននិយាយថា៖ «ខ្ញុំកំពុងធ្វើការលើគម្រោង Blockchain ដើម្បីជួយគ្រប់គ្រងការទូទាត់ប្រាក់ពីការផ្ទេរប្រាក់ ប៉ុន្តែយើងមិនដឹងពីរបៀបដែលធ្វើឲ្យការកាន់កាប់របស់យើងមានសុវត្ថិភាពនៅឡើយទេ»។ លោកបន្តថា៖ «ទោះជាយ៉ាងណាខ្ញុំគិតថាប្រហែលជាមានវិធីមួយដើម្បីធ្វើវាដោយមិនចាំបាច់ប្រើប្រាស់រូបិយប័ណ្ណ Crypto»។
ប៉ុន្តែលោក Pierre-Marie Riviere សហស្ថាបនិកនៃក្រុមហ៊ុន blockchain ថ្មីថ្មោងមួយឈ្មោះ daPACT គិតថាគឺវាមិនទំនងនោះទេ។
លោកបានថ្លែងថា៖ «រូបិយប័ណ្ណ Crypto ត្រូវការបច្ចេកវិទ្យា blockchain ហើយ blockchain ត្រូវការរូបិយប័ណ្ណ Crypto គឺរបស់ទាំង ២ នេះត្រូវដើរទន្ទឹមគ្នា។ ប្រសិនបើប្រទេសកម្ពុជាបន្តរុញច្រាន Crypto បច្ចេកវិទ្យានេះក៏ត្រូវបានរុញច្រានដែរ»។
យ៉ាងណាមិញលោក Riviere បានថ្លែងថាលោកអាចយល់បានថា ហេតុអ្វីធនាគារកណ្តាល និង SECC បានបង្ហាញពីកង្វល់ទៅលើរូបិយប័ណ្ណ Crypto នៅពេលដែលមានគម្រោងបោកប្រាស់បែប Ponzi ជាច្រើនករណី ការលួចបន្លំក្នុងការវិនិយោគ និងការឆបោកដែលទាក់ទងនឹងរូបិយប័ណ្ណ Crypto។
លោកបានមានប្រសាសន៍ថា៖ «អ្វីដែលពួកគេកំពុងនិយាយគឺឲ្យមានការប្រុងប្រយ័ត្ន ហើយមិនប្រើប្រាស់លុយដើម្បីទិញកាក់ដែលអ្នកមិនដែលឮ បើមិនអ៊ីចឹងទេអ្នកនឹងបាត់បង់ប្រាក់»។ លោកបន្តថា៖ «ប៉ុន្តែភាពភ័យខ្លាចកំពុងរារាំងរដ្ឋាភិបាលពីការព្យាយាមគ្រប់គ្រងរូបិយប័ណ្ណ Crypto»៕
