.jpg)
លោក ហង់ ជួនណារ៉ុន រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងអប់រំ (កណ្ដាល) ពេលចូលរួមក្នុងទិវាអំណានថ្មីៗនេះ។ សហការី
អនុក្រឹត្យស្តីពីទិវាជាតិអំណានបានកំណត់យកថ្ងៃទី ១១ មីនារៀងរាល់ឆ្នាំនៅព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជាដើម្បីបណ្តុះទម្លាប់អាន ជំរុញវប្បធម៌អាន លើកកម្ពស់សមត្ថភាពអាន និងការតែងនិពន្ធរួមក្នុងបំណងរួមចំណែកការពារ និងពង្រឹងវប្បធម៌ខ្មែរ។ ម្យ៉ាងទៀត ទិវានេះក៏ជាការធ្វើឡើងដើម្បីរំឭកដល់គុណបំណាច់ដ៏ធំធេងចំពោះសម្តេចព្រះសង្ឃរាជ ជួន ណាត ដែលបានបន្សល់នូវព្រលឹងអក្សរសាស្ត្រខ្មែរឱ្យចេញជារូបរាង គឺវចនានុក្រមសម្តេចសង្ឃ ជួន ណាត ដើម្បីទុកឱ្យកូនខ្មែរធ្វើជាមូលដ្ឋានគ្រឹះសម្រាប់សិក្សាហើយបូករួមនឹងកំណែទម្រង់វិស័យអប់រំនិងការរឹតបន្តឹងការប្រឡងបាក់ឌុបផងបានធ្វើឱ្យសិស្សានុសិស្សខិតខំរៀនសូត្រ ហើយវិស័យអប់រំមានការប្រែប្រួលច្រើន។
វឌ្ឍនភាពនៃការអនុវត្តសេចក្ដីថ្លែងការណ៍សន្ទុក «ឃុំមួយ អនុវិទ្យាល័យមួយ» ដាក់ចេញកាលពីដើមឆ្នាំ ២០០៨ គឺធ្វើឱ្យសាលារៀនខិតទៅជិតលំនៅឋានរបស់ប្រជាពលរដ្ឋដើម្បីជួយបង្កលក្ខណៈងាយស្រួលដល់ការចូលរៀនរបស់សិស្សានុសិស្សក្នុងតំបន់ជនបទដែលជួបការលំបាកជាពិសេសសិស្សក្រីក្រ និងសិស្សស្រី។ ផ្អែកតាមរបាយការណ៍ក្នុងឆ្នាំ ២០១៤ ឃុំ/សង្កាត់ចំនួន ១ ៦៣៣ មានតែឃុំ/សង្កាត់ចំនួន ១៤៩ ប៉ុណ្ណោះដែលមិនទាន់មានអនុវិទ្យាល័យដោយមានបញ្ហាប្រឈមខ្លះដូចជា កត្តាទីតាំងភូមិសាស្ត្រ ប្រជាសាស្ត្រ និងធនធាន។ ថ្វីដ្បិតតែយើងមានអនុវិទ្យាល័យ និងវិទ្យាល័យល្មមអាចសម្រួលដល់សិស្សានុសិស្សបានប្រសើរជាងមុនក្ដី ប៉ុន្តែនៅតាមសាលារៀនភាគច្រើនពុំទាន់មានការរៀបចំបន្ទប់បណ្ណាល័យ ទូ តុ សៀវភៅបណ្ណារក្សបានល្អសមរម្យនៅឡើយទេ។
ការបណ្តុះវប្បធម៌អំណាន ប្រៀបបានទៅនឹងការបណ្តុះគ្រាប់ពូជមួយអ៊ីចឹងដែរ ពោលគឺប្រសិនបើគ្រាប់ពូជមិនសូវល្អដីស្ងួតហែង គ្មានការស្រោចទឹកដាក់ជី មើលថែទាំ ជម្រះស្មៅ ពូនគល់ និងមានលក្ខខណ្ឌអំណោយផលត្រឹមត្រូវ នោះគ្រាប់ពូជនោះនឹងមិនដុះបានល្អឡើយ។ ដូចគ្នានេះដែរការបណ្តុះគំនិតត្រូវមានការយកចិត្តទុកដាក់ពីអាណាព្យាបាល សហគមន៍ សាលា គ្រូបង្រៀន មិត្តភក្ដិ និងមជ្ឈដ្ឋានសង្គម ជាពិសេសក្រសួងសាមីនានាគឺជាកត្តាចលករដ៏មានសារៈសំខាន់។ សារពាង្គកាយមនុស្សរឹងមាំត្រូវការចំណី។ ដូចគ្នាដែរខួរក្បាលវាងវៃត្រូវការគំនិត ស្រេកឃ្លានគំនិតថ្មី។ ការដុសខាត់គំនិត ការបណ្តុះការគិតប្រសើរជាងការដុសខាត់រាងកាយ។ ស្មារតីល្អ ការគិតត្រិះរិះល្អ គឺផ្តើមចេញពីការអាន។ជនជាតិដែលពូកែអាន គឺជាជនជាតិដែលពូកែ និងខ្លាំងជាងគេ។ ការអប់រំជាកត្តាចម្បងដើម្បីការអភិវឌ្ឍ និងការផ្លាស់ប្តូរជាវិជ្ជមាន។ លោក Nelson Mandela អតីតប្រធានាធិបតីអាហ្រ្វិកខាងត្បូងធ្លាប់បានលើកឡើងថា៖ «ការអប់រំ គឺជាអាវុធដ៏មានឥទ្ធិពលបំផុតសម្រាប់ផ្លាស់ប្តូរពិភពលោក»។
ជាតិមានកំណើត ព្រោះជាតិសម្បូរគំនិត។ ជំនាញ និងរបៀបនៃការអានព្រមទាំងការបណ្តុះទម្លាប់នៃការអានដល់ក្មេងៗ គឺជាកត្តាសំខាន់។ មនុស្សដែលខ្លាំង និងពូកែជាមនុស្សដែលមានជង្រុកនៃព័ត៌មាននៅក្នុងខួរក្បាល។ មានវិទ្យាល័យ អនុវិទ្យាល័យ និងមានសហគមន៍គឺមានបណ្ណាល័យគឺបង្កើនព័ត៌មានដល់ដៃប្រជាពលរដ្ឋ។ បេះដូងនៃបណ្ណាល័យគឺសៀវភៅ បើគ្មានសៀវភៅនោះគឺហៅថាបន្ទប់ទទេ។ បន្ទប់ដែលគ្មានសៀវភៅជាបន្ទប់ដែលចង្អៀត។ ចង្អៀតត្រង់ថាមិនព្រមទទួលគំនិតថ្មីពីសៀវភៅ។ វឌ្ឍនភាពនៃឃុំមួយអនុវិទ្យាល័យមួយហាក់ទទួលបានជោគជ័យច្រើន។ តាមវិទ្យាល័យជាច្រើននៅកម្ពុជាបានសាងសង់រូបសំណាកសម្តេចព្រះសង្ឃរាជ ជួន ណាត ដើម្បីជាការរំឭកគុណបំណាច់របស់ព្រះអង្គទាក់ទងនឹងការបន្សល់ទុកនូវកេរដំណែលវចនានុក្រមដែលយើងទាំងអស់គ្នាតែងយកមកធ្វើជាមូលដ្ឋាននៃអក្សរសាស្រ្តជាតិ។
ក៏ប៉ុន្តែដោយឡែកនៅតាមវិទ្យាល័យ និងអនុវិទ្យាល័យមួយចំនួនរកតែសៀវភៅទុំទាវអានស្ទើរតែគ្មានផង។ សិស្សមួយចំនួននៅរក្សាវប្បធម៌ទៅសុំឱ្យចាស់ៗនិទានរឿងវប្បធម៌ខ្មែរឱ្យស្តាប់នៅឡើយទេ។ ចុះទម្រាំដល់សៀវភៅបន្ថែមក្រៅពីសៀវភៅអប់រំដែលជាគោលនៃកម្មវិធីសិក្សាដូចជា ប្រវតិ្តខ្មែរផ្សេងទៀត គតិលោកស្រីហិតោបទេស សៀវភៅទស្សនវិជ្ជា។ល។ បែបមានមិនច្រើនទេ។ អាចជាការពិតខ្លះ ដែលវិទ្យាល័យមួយចំនួនមានរូបសំណាកសម្តេចព្រះសង្ឃរាជ ជួន ណាត តែគ្មានវចនានុក្រម ជួន ណាត ដាក់ក្នុងសាលា។ មានបណ្ណាល័យតែគ្មានសៀវភៅឬក៏មានបណ្ណាល័យតែគ្មានសោចាក់ចូល។ មិនហ៊ានចាក់សោចូលព្រោះគ្មានសៀវភៅនៅក្នុងបន្ទប់ ខណៈដែលនាយកសាលា គ្រូបង្រៀននៅតាមសាលាមួយចំនួនបានខិតខំស្វះស្វែងរកដៃគូជំនួយនានាដើម្បីស្នើសុំសៀវភៅ ឬឯកសារសិក្សាស្រាវជ្រាវមកតម្កល់។
ស្របពេលដែលគេប្រារព្ធទិវាអំណានមានអ្នកខ្លះបានរិះគន់ថាកូនសិស្សខ្មែរមិននិយមការអាន។ ប៉ុន្តែគេភ្លេចមើលអ្វីដែលនៅពីក្រោយបញ្ហានេះ។ ខ្លះថាកូនខ្មែរពូកែអួតរឿងផឹកស៊ី ជាជាងអួតរឿងការសិក្សា។ ជាក់ស្តែងវាពិតជាដូច្នោះមែន តែគេមិនដែលឃើញមានដាក់តាំងប៉ាណូពីសៀវភៅ ទិវាអំណានឡើយ ឃើញតែប៉ាណូស្រាបៀរព្រោងព្រាត។
វប្បធម៌នៃការអប់រំនៅតាមអនុវិទ្យាល័យ និងវិទ្យាល័យបានពឹងផ្អែកស្ទើរតែទាំងស្រុងទៅលើសៀវភៅសិក្សាគោលជាចម្បង និងកំពុងខ្វះខាតការស្រាវជ្រាវការអភិវឌ្ឍសហគមន៍ជាក់ស្តែង។ ការស្រាវជ្រាវរបស់គ្រូនៅវិទ្យាល័យ និងអនុវិទ្យាល័យហាក់នៅមានកម្រិតនៅឡើយ។ គ្រូកំពុងផ្ទេរដល់សិស្សានុសិស្សនូវអ្វីដែលខ្លួនមាន និងបានដឹងដោយខ្វះការស្រាវជ្រាវពីបច្ចុប្បន្នភាពដែលជាការអនុវត្តទៅតាមលទ្ធភាពជាក់ស្តែង។ ទោះបីមានកំណែទម្រង់រូបរាង និងរចនាសម្ព័ន្ធច្រើនក៏ដោយ តែកំណែទម្រង់នោះហាក់នៅខ្វះគុណភាពក៏ដូចខ្លឹមសារនៃការរៀន និងបង្រៀន។ ចំណុចនេះហាក់មិនមានកំណែទម្រង់នូវខ្លឹមសារដើម្បីបង្កើតជាទម្រង់ល្អសម្រាប់ជាតិទេ ពោល គឺយើងមានទម្រង់ តែខ្វះខ្លឹមសារនេះឯង។
ការបណ្តុះវប្បធម៌នៃការអាន គឺជាការបណ្តុះផ្នត់គំនិត គតិបណ្ឌិត ឆន្ទៈនៃការស្រឡាញ់ជាតិ វប្បធម៌ការគិត សាមគ្គី សន្តិភាព អហិង្សា និងសុខដុមនីយកម្មក្នុងសង្គម និងពិភពលោក។ អវត្តមាននៃសៀវភៅបានផ្តល់ឱកាសឱ្យបញ្ហាអសីលធម៌សង្គម អំពើហិង្សា ការរើសអើង និងសកម្មភាពអាក្រក់នានាបង្កជាជំងឺចង្រៃសម្រាប់សង្គម។ ជាតិសាសន៍មួយដែលមិនខ្វល់ពីសៀវភៅ ការស្រាវជ្រាវ ជាពិសេសវប្បធម៌នៃអំណាន គឺជាតិសាសន៍នោះមិនខុសអ្វីពីកំពុងទាត់ចោលនូវគំនិតស្ថាបនា និងកសាងជាតិខ្លួនឡើយ។ គួរបំភ្លេចចោលគំនិតមិនស្គាល់ពីប្រវត្តិខ្លួនឯងនិងការធ្វើដំណើរដោយមិនស្គាល់គោលដៅច្បាស់លាស់ ដោយហេតុថា ការអភិវឌ្ឍប្រកបដោយនិរន្តរភាពពិតប្រាកដ គឺការអភិវឌ្ឍធនធានមនុស្ស។
កម្ពុជាគួរបានវប្បធម៌នៃការចែករំលែកសៀវភៅចំណេះដឹងឱ្យបានទូលាយ។ ប្រសិនបើជំហានបឋមក្រសួងមានគោលនយោបាយទិញថតចម្លង (ឬសុំការសហការពីអ្នកនិពន្ធនានាដើម្បីបោះពុម្ពសៀវភៅចាស់ៗ ឬថ្មីៗដើម្បីបម្រើសេចក្តីត្រូវការរបស់សិស្សនិស្សិត) សៀវភៅ/ឯកសារចែក និងតម្កល់ទុកគ្រប់បណ្ណាល័យវិទ្យាល័យ និងអនុវិទ្យាល័យនោះមតិសាធារណជននឹងសាទរ។
បន្ថែមពីលើទិវាជាតិអំណានយើងគួរមានការបង្រៀនពីវិធីឬរបៀបនៃការអានសៀវភៅតាមរយៈការចូលរួមជួយណែនាំពីអ្នកមានបទពិសោធល្អៗ និងអ្នកបង្កើតវណ្ណកម្មសម្រាប់ជាស្ពានចម្លងទៅបំពេញន័យឲ្យវប្បធម៌អំណានក៏ដូចជា លើកទឹកចិត្ត និងផ្តល់លទ្ធភាពធនធានដល់ស្មេរផងដែរ។
ពិតមែនហើយកំណែទម្រង់ថ្មីៗនេះបានទទួលការសាទរច្រើន តែបញ្ហាសម្រាប់ការពង្រឹង និងពង្រីកនៅតែរឿងធំសម្រាប់ប្រទេស កម្ពុជា។ គ្រាន់តែរឿងសៀវភៅមួយមុខក្រសួងអាចត្រូវចំណាយច្រើន។ ប៉ុន្តែនោះ គឺជាការស្រេកឃ្លាន និងជាចំណីដ៏មានរសជាតិមិនអាចខ្វះបានសម្រាប់បំប៉ននូវពុទ្ធិរបស់មនុស្សគ្រប់ជំនាន់ជាពិសេសទាក់ទងនឹងការអភិវឌ្ឍគុណភាពមនុស្សនៅកម្ពុជាឲ្យបានផ្លែផ្កាប្រកបដោយប្រសិទ្ធភាព និងនិរន្តរភាព៕
ធួន មុន្នី និស្សិតបរិញ្ញាបត្រជាន់ខ្ពស់ផ្នែកទស្សនវិជ្ជា
អ៊ីមែលៈ Thuonmunny22@gmail.com
