.jpg)
Lilian Mercado ជានាយកប្រចាំតំបន់សម្រាប់អង្គការ Oxfam ប្រចាំអាស៊ី ស្ត្រីម្នាក់កំពុងដួសត្រីនៅដៃទន្លេមេគង្គក្នុងប្រទេសឡាវកាលពីពេលកន្លងមក។ រូបថត Savann Oeurm/Oxfam
នៅដើមសប្តាហ៍នេះ មេដឹកនាំប្រទេសកម្ពុជា ឡាវ ថៃ និងវៀតណាម បានជួបប្រជុំគ្នានៅកិច្ចប្រជុំកំពូលនៃគណៈកម្មាធិការទន្លេមេគង្គនៅខេត្តសៀមរាប។ គោលបំណងចម្បងគឺដើម្បីលើកកម្ពស់កិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែងរួមគ្នា ដើម្បីសម្រេចបាននូវគោលដៅអភិវឌ្ឍន៍ប្រកបដោយចីរភាព។
ការផ្តោតទៅលើគោលដៅអភិវឌ្ឍន៍ប្រកបដោយចីរភាពនៃកិច្ចប្រជុំនេះ ផ្តល់ឱកាសឲ្យមានដាក់សមភាពយេនឌ័រ និងការរួមបញ្ចូលសង្គមទៅក្នុងចំណុចសំខាន់នៃការគ្រប់គ្រងអាងទន្លេមេគង្គ។ វាត្រូវបានទទួលស្គាល់យ៉ាងទូលំទូលាយ លក្ខណៈតំបន់ និងពិភពលោក ថាវិសាលភាពសម្រាប់ស្ត្រី ក្នុងការក្រោកឈរ និយាយ និងធ្វើសកម្មភាព គឺសំខាន់សម្រាប់ការសម្រេចបាននូវគោលដៅអភិវឌ្ឍន៍ប្រកបដោយចីរភាព។
កាលពីឆ្នាំមុនមេដឹកនាំអាស៊ានបានអនុម័តសេចក្តីប្រកាសមួយដែលទទួលស្គាល់ថា សមភាពយេនឌ័រគឺជា «បុរេលក្ខខណ្ឌសម្រាប់ការសម្រេចបាននូវការអភិវឌ្ឍប្រកបដោយចីរភាព»។
ជាលក្ខណៈសកល គណៈកម្មាធិការជាន់ខ្ពស់ស្តីពីធនធានទឹកថ្លែងថា ការសម្រេចបាននូវគោលដៅអភិវឌ្ឍន៍ប្រកបដោយចីរភាពទី ៦ ស្តីពីធនធានទឹកតម្រូវឲ្យមានសកម្មភាពដែលស្តាប់ពីតម្រូវការរបស់ស្ត្រី និងបុរស និងក្រុមនានាក្នុងសង្គមរួមទាំងអ្នកដែលជាញឹកញាប់សំឡេងរបស់ពួកគេមិនត្រូវបានឮ។ នៅទន្លេមេគង្គ ស្ត្រីដើរតួនាទីយ៉ាងសំខាន់នៅក្នុងការប្រើប្រាស់ និងគ្រប់គ្រងទឹក និងធនធានក្នុងទឹក និងជាកត្តារួមចំណែកសំខាន់ដល់សេដ្ឋកិច្ចរបស់ប្រជាជនមូលដ្ឋាន។
ស្ត្រី និងក្មេងស្រីធ្វើកសិកម្ម និងនេសាទធ្វើការក្នុងវិស័យកសិកម្ម និងជលផលនៅតាមតំបន់អាងទន្លេគ្រប់គ្រងការផ្គត់ផ្គង់ទឹកនៅផ្ទះ និងធ្វើការងារសម្អាត និងបោកគក់នៅតាមដងទន្លេ ដាំបន្លែនៅតាមច្រាំងទន្លេស្វែងរកធនធានក្នុងទឹកយកមកធ្វើជាម្ហូបអាហារ និងចំណូល។ ស្ត្រីពាក់ព័ន្ធនៅក្នុងដំណើរការធ្វើឲ្យមានតម្លៃបន្ថែមនៃផលិតផលពីធនធានក្នុងទឹក និងជាអ្នកលក់ផលិតផលកសិផលនៅទីផ្សារ។
បើទោះបីជាមានតួនាទីច្រើនក៏ដោយក៏ស្ត្រីដើរតួនាទីនៅក្នុងការគ្រប់គ្រងធនធានទឹកពួកគេនៅតែមិនទាន់មានភាពតំណាងពេញលេញ ឬមិនរួមបញ្ចូលនៅក្នុងដំណើរការធ្វើសេចក្តីសម្រេចស្តីពីធនធានទឹកការអភិវឌ្ឍ និងការគ្រប់គ្រងធនធានទឹក។ បទពិសោធរបស់អង្គការ Oxfam ក្នុងការធ្វើការងារជាមួយសហគមន៍កសិកម្ម និងនេសាទនៅក្នុងតំបន់ទន្លេមេគង្គបានបង្ហាញថា នៅពេលស្ត្រីចូលរួមនៅក្នុងការធ្វើសេចក្តីសម្រេចស្តីពីការប្រើប្រាស់ធនធានរបស់ពួកគេ អត្ថប្រយោជន៍ពីការអភិវឌ្ឍទំនងជាមានលក្ខណៈរឹងមាំជាងមុនចែករំលែកស្មើភាព និងប្រកបដោយចីរភាព។
កិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែងប្រកបដោយគោលដៅ ប្តេជ្ញាចិត្ត និងមានលក្ខណៈជាបន្តត្រូវការឲ្យមាន ដើម្បីបង្កើតបរិយាកាសមួយសម្រាប់ការចូលរួមពីស្ត្រី និងភាពជាអ្នកដឹកនាំពីស្ត្រីនៅក្នុងអភិបាលកិច្ចធនធានទឹក។ នេះរួមបញ្ចូលការដោះស្រាយបុព្វហេតុនៃបញ្ហាសមភាពយេនឌ័រ ការបង្កើនចំណេះដឹងដល់ស្ត្រីជំនាញ និងទំនុកចិត្តក្នុងការដើរតួនាទីសកម្មជាងមុននៅក្នុងដំណើរការធ្វើសេចក្តីសម្រេច និងការបង្កើតឱកាសសម្រាប់ស្ត្រីដើម្បីចូលរួម និងធ្វើឲ្យសំឡេងរបស់ពួកគេត្រូវបានឮ។
អង្គការភាពជាដៃគូធនធានទឹកសកល (GWP) ដែលជាបណ្តាញសកលមួយដែលមានអង្គការដៃគូជាង ៣០០០ បានកំណត់អត្តសញ្ញាណចំនួន ៤ ដែលសកម្មភាពបន្ទាន់កំពុងត្រូវការដើម្បីជំរុញឲ្យមានសមភាពយេនឌ័រ និងការរួមបញ្ចូលក្នុងការគ្រប់គ្រងធនធានទឹក។
‑ ដៃគូ និងគណៈកម្មាធិការទន្លេមេគង្គ (MRC) បង្ហាញការប្តេជ្ញាចិត្ត និងដឹកនាំផ្លូវឆ្ពោះទៅរកសមភាពយេនឌ័រ និងការរួមបញ្ចូល។ ពួកគេត្រូវតែធ្វើសកម្មភាពជាបន្ទាន់ និងប្រើប្រាស់ធនធានដែលត្រូវការដើម្បីធ្វើឲ្យវាកើតឡើង។ ខណៈគណៈកម្មាធិការទន្លេមេគង្គអនុម័តគោលនយោបាយយេនឌ័រក្នុងឆ្នាំ ២០០០ និងអនុម័តផែនការសកម្មភាពយេនឌ័រកាលពីឆ្នាំមុនវានៅមានគម្លាតរវាងគោលនយោបាយ និងការអនុវត្ត។
ឧទាហរណ៍ វាគ្មិន និងសមាជិកគណៈកម្មាធិការភាគច្រើនបំផុតនៅវេទិកាសន្និសីទអន្តរជាតិរបស់គណៈកម្មាធិការទន្លេមេគង្គដែលបានរៀបចំកិច្ចប្រជុំកំពូលគឺជាបុរសហើយ «យេនឌ័រ» ឬ «ស្ត្រី» មិនត្រូវបានលើកឡើងនៅក្នុងរបៀបវារៈ។ គណៈកម្មាធិការទន្លេមេគង្គ និងប្រទេសសមាជិកត្រូវការធានាឲ្យមានភាពតំណាង និងការចូលរួមប្រសើរជាងមុនពីស្ត្រីនៅក្នុងកម្មវិធីផ្ទាល់របស់ពួកគេ និងសកម្មភាពរួមទាំងវេទិកាសំខាន់ៗ ប្រសិនបើពួកគេសង្ឃឹមថា នឹងជំរុញផ្នែកផ្សេងៗទៀតឆ្ពោះទៅរកការផ្លាស់ប្តូរ។
‑ ពួកគេត្រូវតែធ្វើការវិភាគយេនឌ័រ ដើម្បីយល់អំពីតម្រូវការរបស់ស្ត្រី។ ស្ត្រី និងបុរសប្រើប្រាស់ទន្លេ និងធនធានទឹកក្នុងលក្ខណៈផ្សេងគ្នា ហើយពួកគេមានតួនាទីផ្សេងគ្នា និងការទទួលខុសត្រូវផ្សេងគ្នា។ ការវិភាគយេនឌ័រគឺជាជំហានទីមួយដ៏សំខាន់ឆ្ពោះទៅរកការរៀបចំ និងអនុវត្តគោលនយោបាយ និងកម្មវិធីផ្សេងៗដែលផ្តល់អត្ថប្រយោជន៍ដល់ស្ត្រី និងបុរសស្មើភាពគ្នា និងគាំទ្រឲ្យមានការផ្លាស់ប្តូរវិជ្ជមាន រយៈពេលវែងជាងមុននៅក្នុងទំនាក់ទំនងសាធារណៈ។
គោលនយោបាយយេនឌ័ររបស់គណៈកម្មាធិការទន្លេមេគង្គដែលត្រូវបានអនុម័តជិត ១៨ ឆ្នាំមុនអំពាវនាវឲ្យគណៈកម្មាធិការទន្លេមេគង្គធ្វើកិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែងដើម្បីបំបែកទិន្នន័យទៅតាមភេទ និងរួមបញ្ចូលការវិភាគយេនឌ័រនៅក្នុងការរៀបចំកម្មវិធី និងការអនុវត្ត។ ទោះបីយ៉ាងណាបើតាមការសិក្សាស្រាវជ្រាវរបស់ក្រុមប្រឹក្សាគណៈកម្មាធិការទន្លេមេគង្គដែលទើបបោះពុម្ពផ្សាយដែលបានវាយតម្លៃផលប៉ះពាល់នៃការអភិវឌ្ឍធនធានទឹកនៅក្នុងអាងទន្លេ មេគង្គការវិភាគយេនឌ័រដែលអាចជឿជាក់បានគឺមិនអាចទៅរួចដោយសារការខ្វះទិន្នន័យ និងព័ត៌មាន។
‑ ស្ត្រីត្រូវតែមានការនិយាយនៅក្នុងសេចក្តីសម្រេចដែលប៉ះពាល់ដល់ពួកគេ និងជាផ្នែកនៃភាពជាដៃគូ។ ការធ្វើផែនការ និងការធ្វើសេចក្តីសម្រេចស្តីពីទំនប់វារីអគ្គិសនី និងការអភិវឌ្ឍធនធានដទៃៗទៀតនៅក្នុងទន្លេមេគង្គខ្វះការចូលរួមពីសាធារណជន តម្លាភាព និងគណនេយ្យភាព។ ខណៈគណៈកម្មាធិការទន្លេមេគង្គបានអនុវត្តជំហានមួយចំនួនដើម្បីកែលម្អការចូលរួមពីសហគមន៍ ការងារ និងតម្រូវការច្រើនជាងនេះទៀតនៅត្រូវការធ្វើ ដើម្បីឆ្លើយតបទៅនឹងតម្រូវការរបស់ស្ត្រី និងបុរសដែលពឹងផ្អែកលើទន្លេសម្រាប់ជីវភាពរបស់ពួកគេ។
‑ ស្ត្រី បុរស និងសហគមន៍របស់ពួកគេត្រូវតែមានលទ្ធភាពស្មើភាពគ្នា និងការរួមបញ្ចូល និងការគ្រប់គ្រងធនធាន។ នេះតម្រូវឲ្យមានការផ្លាស់ប្តូរគោលនយោបាយ និងការអនុវត្តដែលបច្ចុប្បន្នមិនរួមបញ្ចូលលទ្ធភាពរបស់ស្ត្រីចំពោះការគ្រប់គ្រងទឹក ដី និងធនធានធម្មជាតិ។
កិច្ចប្រជុំកំពូលរបស់គណៈកម្មាធិការទន្លេមេគង្គនឹងផ្តល់ទិសដៅសម្រាប់គណៈកម្មាធិការទន្លេមេគង្គហើយអាទិភាពរបស់ប្រទេសសមាជិកនឹងឆ្ពោះទៅមុខ។ សមភាពយេនឌ័រ និងការចូលរួមរបស់ស្ត្រីត្រូវតែស្ថិតនៅចំណុចសំខាន់នៃការលើកកម្ពស់កិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែងដើម្បីសម្រេចបាននូវគោលដៅអភិវឌ្ឍន៍ប្រកបដោយចីរភាពនៅក្នុងអាងទន្លេមេគង្គ។
វាដល់ពេលសម្រាប់គណៈកម្មាធិការទន្លេមេគង្គ និងប្រទេសសមាជិកអនុវត្តសកម្មភាពឲ្យស៊ីនឹងការអះអាងចំពោះការប្តេជ្ញាចិត្តរបស់ពួកគេក្នុងការឲ្យមានការគ្រប់គ្រងដែលមានលក្ខណៈរួមបញ្ចូលជាងមុន និងចីរភាពសម្រាប់អាងទន្លេមេគង្គ៕ PS
Lilian Mercado ជានាយកប្រចាំតំបន់សម្រាប់អង្គការ Oxfam ប្រចាំអាស៊ី
